Zijn voedingssupplementen écht nodig? Dit zegt de apotheker

Voedingssupplementen kunnen zeker nuttig zijn, bijvoorbeeld bij een bewezen tekort, verhoogde vitamine- of mineraalbehoefte of in specifieke situaties zoals tijdens de zwangerschap, bij een veganistische eetpatroon of bij bepaalde medicatie.

Maar helaas zie ik ook dat supplementen vaak zonder onderbouwing worden geslikt, of in vormen die het lichaam nauwelijks opneemt. En dat is niet alleen zonde voor je portemonnee, maar ook voor je gezondheid: je belast je lichaam met stoffen waar het niets mee kan, terwijl je denkt goed bezig te zijn

Denk aan magnesiumoxide, een veelvoorkomende maar slecht opneembare vorm van magnesium. Waarom zou je iets slikken wat je lichaam nauwelijks benut, terwijl er goed opneembare vormen zoals magnesiumbisglycinaat beschikbaar zijn?

In goedkopere supplementen, die zowel online als in drogisterijen beschikbaar zijn, zie je vaak dat deze slecht opneembare vorm van magnesium zit verwerkt in multivitamines.

Als apotheker ben ik opgeleid om kritisch te kijken naar werkzaamheid, veiligheid én kwaliteit. En daar wringt het vaak bij voedingssupplementen:

• Supplementen vallen niet onder dezelfde strenge regelgeving als geneesmiddelen. De kwaliteit, zuiverheid en werkzaamheid zijn dus niet altijd gegarandeerd.
• De markt is commercieel gedreven. Er wordt veel geld verdiend aan ‘gezondheid’, maar helaas niet altijd met producten van hoge kwaliteit.

Supplementen zijn geen snoepjes: ze bevatten geconcentreerde werkzame stoffen die invloed hebben op je lichaam.

Net als bij medicijnen geldt ook hier: gebruik ze bewust, met een duidelijk doel en niet zomaar “voor de zekerheid”. En over snoepjes gesproken: een gebalanceerd voedingspatroon blijft de basis. Met een gevarieerd en volwaardig voedingspatroon kun je in principe alle essentiële vitamines en mineralen binnenkrijgen.

Maar laat ik eerlijk zijn: niemand eet élke dag perfect. Soms is je week bomvol, ben je op vakantie of heb je sociale etentjes waardoor die groentebom of volkorensalade er even bij inschiet. En dat is helemaal oké. Juist op zulke momenten kan een supplement tijdelijk
ondersteuning bieden. Zolang je maar weet waarom je het neemt, en kritisch kijkt naar wat je kiest. (Zie de checklist onderaan dit artikel!)

Supplementen kunnen van meerwaarde zijn bij:

1. Een vastgestelde of aannemelijke tekorttoestand (bijv. vitamine D in de winter, B12 bij veganisten, ijzer bij menstruerend bloedverlies).
2. Verhoogde behoefte in bepaalde levensfases (zwangerschap, ouderdom) of bij specifieke aandoeningen.
3. Bij bepaalde klachten waarvan de werking van supplementen is bewezen (denk aan het gebruik van visolie bij hoge triglyceriden (1) of B6 bij zwangerschapsmisselijkheid (2), mits in de juiste dosering en vorm)
4. Gebruik van medicijnen die de opname van bepaalde vitamines/mineralen verstoren (bijv. maagzuurremmers en B12). Niet iedereen krijgt een tekort, dus hierbij is het ook belangrijk dat er een tekort is aangetoond in het bloed.

Wil je een supplement gaan gebruiken? Gebruik dan deze checklist om een goede keuze te
maken:

• Heb je een duidelijke indicatie?

Slik je het preventief of is er een bewezen of aannemelijk tekort?

• Wat is de dosering?
  

Let op de hoeveelheid: te weinig is zinloos, te veel kan zelfs schadelijk zijn.

• Welke vorm is gekozen?

Draai het potje of zakje wat je wil gaan kopen eens om en bekijk de ingredientenlijst. De vormen die eindigen op -oxide neem je vrijwel niet op. Als je googelt op ‘goed opneembare vorm’ en dan het mineraal dat je wil gaan slikken, dan krijg je daar vaak een lijstje van de vormen die je wél opneemt.

Bijvoorbeeld: magnesiumbisglycinaat i.p.v. magnesiumoxide, zinkcitraat in plaats van zinkoxide, en B12 bij voorkeur in de actieve vorm methylcobalamine in plaats van cyanocobalamine.

• Wat is de herkomst van de stoffen?

Kies bij voorkeur voor merken die transparant zijn over de bron en productieprocessen. Net zoals dat we voeding het liefst van lokale boeren kopen, is het goed om te kijken of het merk supplement dat je wil kopen probeert hun ingrediënten zoveel als mogelijk van Nederlandse bodem te halen.

• Bevat het product onnodige toevoegingen?

Ook hier kom je achter door het potje of flesje dat je wil kopen even om te draaien of het productlabel online op te zoeken. Kijk of er onnodige toevoegingen in het supplement zitten. Vermijd kleurstoffen, synthetische vulmiddelen of allergenen als deze niet nodig zijn.

• Is het merk betrouwbaar en onafhankelijk getest?

Let op keurmerken, labanalyses en of het merk kiest voor kwalitatieve ingrediënten en duurzame verzending.