Cholesterol is een vetachtig stofje wat je lichaam zelf aan kan maken, vooral in je lever. En je lijf doet dat precies naar de behoefte die er op dat moment is.

Het is in elke cel van je lichaam aanwezig en wordt heel vaak gezien als een boosdoener, terwijl je het in werkelijkheid heel hard nodig hebt. Zonder cholesterol kan je lijf niet goed functioneren.

En inmiddels is bekend dat je 75% van de cholesterol zelf aanmaakt in je lever. Slechts 25% komt uit voeding. Je lever regelt precies hoe veel cholesterol er in je lichaam nodig is.

Maar soms kan dit systeem verstoord raken, bijvoorbeeld door stress (meer cortisol ⇒ meer cholesterol nodig), ongezonde leefstijl of door je genetische aanleg.

En ook als je ouder wordt, stijgt je cholesterol van nature. Dat is normaal.

Even simpel gezegd:

LDL cholesterol noemen ze het ‘slechte’ cholesterol. Dat vervoert cholesterol van je lever naar de rest van je lichaam, naar de plekken waar het nodig is.

HDL cholesterol wordt gezien als het ‘goede’ cholesterol. Het brengt de cholesterol weer terug vanuit het lichaam naar de lever. In je lever wordt het dan afgebroken.

Dus: LDL brengt het weg, HDL haalt het weer op.

Maar LDL is helemaal niet “slecht” op zichzelf. Het is gewoon een soort transportdienst.

En als je genoeg HDL hebt om het cholesterol weer netjes terug te brengen, dan hoeft LDL helemaal geen probleem te zijn.

Wat wél interessant is om jezelf af te vragen: Waarom moet er op dat moment eigenlijk zoveel cholesterol je lichaam in? Waarom vraagt je lijf daarom?

Vaak gebeurt dat omdat ergens in je bloedvaten wat schade zit en je lichaam cholesterol stuurt om te helpen repareren. Je kunt het een beetje zien als een pleister die op een wondje wordt geplakt.

Schade aan de vaatwand kan bijvoorbeeld komen door dingen als hoge bloeddruk, roken, stress, of ontstekingen in je lijf.

Op zo’n moment stuurt je lichaam dus LDL-cholesterol naar die plek om het te herstellen.

Wanneer wordt het dan wel echt een probleem? Als LDL beschadigd raakt. Dat noemen ze oxidatie.

Meestal gebeurt dat door vrije radicalen (die je kunt krijgen door ongezonde voeding, roken, stress, etc.). Zodra LDL geoxideerd is, plakt het makkelijker vast aan je bloedvatwand.

Daar ontstaan dan van die ophopingen (plaques), die je vaten nauwer maken en dat noemen ze aderverkalking. En dat verhoogt wel weer je risico op hart- en vaatziekten.

Dus het is eigenlijk niet zozeer het cholesterol dat het probleem is, maar eerder de schade, het oxidatieproces en het feit dat je lijf ergens in crisisstand staat.

Je kunt je cholesterol heel makkelijk laten testen met een bloedtest. Als je die laat doen, krijg je meestal deze waardes te zien:

• Totaal cholesterol

• HDL

• LDL

• Triglyceriden

Maar als je alleen naar dat “totaal cholesterol” kijkt, krijg je geen volledig beeld. Het draait veel meer om de balans tussen HDL en LDL en hoe je lijf er verder aan toe is.

Het is ook belangrijk om je triglyceriden laag te houden om schade te beperken.

Iemand kan prima iets hoger totaal cholesterol hebben, maar als die HDL/LDL-balans goed zit, en er verder weinig ontstekingen zijn, hoeft dat verder helemaal geen probleem te zijn.

Terwijl iemand anders met een laag cholesterol, maar wel veel ontstekingen in het lijf, juist veel meer risico loopt. Vraag daarom als het kan ook naar ontstekingswaarden, bijvoorbeeld hs-CRP.

Dan krijg je pas écht een goed beeld. Het liefst laat ik zelf ook graag het geoxideerde LDL testen(OXLDL), om echt goed inzicht te krijgen in de oxidatie van het cholesterol.

Het leuke is dat je met leefstijl zóveel kunt doen. Hier een paar dingen die ik cliënten aanraad en zelf ook gewoon in m’n dagelijks leven meepak:

1. Beweeg elke dag

En dat mag krachttraining zijn in de sportschool, maar ook iets anders. Wandelen, fietsen, yoga, een dansles of zwemmen. Alles wat je lichaam lekker in beweging zet, helpt de LDL-HDL balans te verbeteren.

2. Stop met roken

Roken beschadigt je bloedvaten enorm. En dat zorgt ervoor dat LDL makkelijker gaat oxideren (plakken dus). Minder rook = minder geoxideerd cholesterol = beter voor je hart en bloedvaten.

3. Eet véél vezels

Geen idee wat je moet eten bij hoog cholesterol? Begin dan met het eten van meer vezels. Als je lever cholesterol afbreekt, wordt het via je gal en je darmen naar buiten gebracht.

Vezels binden zich aan cholesterol in je darmen, zodat je het kunt uitscheiden. Denk aan groenten, fruit, haver en peulvruchten.

4. Eet veel antioxidanten

Nog een belangrijke stof om te eten bij hoog cholesterol: Antioxidanten. Antioxidanten beschermen je cellen tegen oxidatie. Kleurrijke groenten en fruit zijn je beste vriend.

Hoe meer kleur op je bord (rood, oranje, groen, paars), hoe beter je LDL beschermd blijft tegen oxidatie. En dus hoe minder risico op plakvorming.

5. Kies voor de juiste vetten

Vermijd transvetten (die zitten vooral in pakjes, zakjes, koekjes en gebak). Ga in plaats daarvan voor olijfolie, avocado en vette vis zoals zalm, haring of makreel. Belangrijk om de LDL-HDL balans goed tehouden.

6. Minder stress

Heel cliché, maar echt waar: Chronische stress zorgt ervoor dat je lichaam meer cholesterol gaat maken (om meer stresshormonen zoals cortisol te bouwen).

Dus hoe meer jij rustmomenten pakt (bijv. ademhaling, een boswandeling, een leuke hobby) hoe gezonder voor je hart en bloedvaten.

Dan zou ik eerst altijd even kijken en jezelf afvragen: Waarom is dat zo?

Eet je genoeg groenten? Beweeg je? Is er veel stress in je leven? Rook je misschien? Heel vaak kun je daar al zoveel winst mee pakken.

Als je dat echt geprobeerd hebt en je cholesterol blijft ongunstig hoog, kun je samen met je behandelend arts gaan kijken naar andere opties.

Lees hier meer over Natuurlijke alternatieven voor statines